مو، بافتی نازک و بسیار حساس است که از ترکیبات مختلفی از جمله آب، پروتئین، چربی و کراتین تشکیل شده است. بهطور طبیعی هر تار مو دو تا سه ماه پس از اتمام دوران رشد خود استراحت کرده و سپس با موهای جدیدی جایگزین میشود.
روزانه ۵۰ تا ۸۰ تار مو به واسطه حمام، شانه زدن یا خواب میریزد و هنگامی که مقدار ریزش مو بیش از این تعداد باشد، نگرانکننده است.
ریزش غیر طبیعی مو، اختلال محسوب شده و درمانهای طبیعی تاکنون موفقترین و بیخطرترین راهکار برای درمان آن بهشمار میآید. تحقیقات نشان میدهد، پیروی از الگوهای غذایی سالم، استفاده از داروهای گیاهی مناسب بهطور کلی تغییر سبک زندگی اثر مستقیمی بر تقویت موها و کاهش میزان ریزش مو دارد. طاسی نوع دیگری از ریزش مو است که اگر چه بهرهمندی رژیمهای غذایی یا مصرف ویتامینها بهطور صددرصد از ریزش مو پیشگیری نمیکند ولی تأثیر بسزایی در تقویت موها دارد. در حال حاضر علل زیادی برای ریزش مو کشف شده است که با برطرف کردن آن میتوان بموقع از کاهش ریزش موها پیشگیری کرد.
ژنتیک: انتقال ژن از والدین عمدهترین دلیل ریزش مو است که در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد.
استرس: تنشهای روحی یکی دیگر از عوامل تهدیدکننده سلامت مو بهشمار میآید که عوارض جدی و حتی طاسی به دنبال خواهد داشت.
بیماری: هر نوع اختلالی در بدن که باعث تغییر رژیم غذایی شود یا مصرف برخی داروها باعث کاهش رشد موها یا ریزش آن میشود. بنابراین توصیه میشود چنانچه از بیماری خاصی رنج می برید یا داروی جدیدی مصرف کرده و همزمان با آن دچار ریزش مو شدهاید، با پزشک خود مشورت کنید.
تغییرات هورمونی: افزایش یا کاهش میزان برخی هورمونهای زنانه پس از زایمان یکی دیگر از دلایل ریزش مو است اما این عارضه قابل برگشت بوده و ۶ تا ۱۲ ماه پس از زایمان بهبود پیدا میکند.
یائسگی: بر هم خوردن تعادل هورمونهای زنانه پس از یائسگی نیز دلیل شایعی برای نازک شدن تارهای مو در زنان بهشمار آمده که اغلب ناشی از کاهش میزان هورمون استروژن است بنابراین لازم است در این دوران با استفاده از درمانهای طبیعی و رژیمهای غذایی مناسب موها را تقویت کرد.
قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، مصرف داروهای ضدسرطان، سوءتغذیه، آنفلوآنزا، تب و عفونت ریهها نیز از دیگر عواملی است که باعث ریزش موها میشود.
فرآوردههای بهداشتی: شامپوها، نرمکنندهها، ژل سر و رنگکنندههای مو حاوی ۱۰ تا ۲۰ نوع ماده شیمیایی مصنوعی است که اغلب به بافت مو آسیب زده و باعث ریزش آن میشود. بر این اساس لازم است تا حد ممکن از این قبیل محصولات کمتر استفاده کرده و هنگام انتخاب آن علاوه بر مورد تأیید بودن وزارت بهداشت، انواع ساده و بیرنگ آن مورد استفاده قرار گیرد.
تأمین پروتئین: از آنجا که موها از جنس پروتئین هستند، کمبود این ماده غذایی باعث ریزش مو میشود. استفاده بیشتر از منابع حیوانی مانند گوشت و لبنیات در برنامه غذایی کمک زیادی به تقویت موها میکند.
آهن: این ماده معدنی به گردش خون پوست سرعت بخشیده و سوخت لازم برای رشد موها را فراهم میکند. جگر، زردآلو و کشمش غنی از آهن است.
آب: حدود یک چهارم از هر تار مو را آب تشکیل داده است بنابراین برای حفظ طراوت و شادابی مو باید حداقل چهار تا هشت لیوان آب نوشید.
ویتامین آ: این ماده مغذی خاصیت ارتجاعی مو را افزایش میدهد زیرا چربی لازم برای فولیکول مو را فراهم کرده و به سلامت آن کمک میکند. تخممرغ، کلمپیچ، کدو و هویج حاوی ویتامین آ فراوان است. از طرف دیگر ویتامین گروه ب، ویتامین ای و ویتامین ث، از ویتامینهایی هستند که در غلات، دانهها، جگر، گوشت و جوانهها بیشتر یافت میشود و با افزایش میزان گردش خون در پوست سر، رشد موها را تقویت کرده و احتمال آسیب به آن را کاهش میدهد.
کلسیم، سلنیوم و روی: کمبود این قبیل موادمعدنی در رژیم غذایی، رشد موها را کند کرده و مانع از تقویت و استحکام آن میشود. لبنیات غنی از کلسیم بوده و گوش، جگر، تخممرغ، میگو، گوجهفرنگی و کدوحلوایی حاوی روی فراوانی است.
ترک برخی عادات غلط: سیگار و استفاده بیش از اندازه از قند و شکر در رژیم غذایی عامل مهم دیگری است که جریان خون پوست سر را کاهش داده و موجب ریزش موها میشود. این در حالی است که استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات، پروتئین، حبوبات، برنج، گوجهفرنگی، گندم، سیبزمینی و سیب مانع از آسیب موها میشود. ورزش منظم نیز از فاکتورهای مؤثر بر رشد مو است که علاوه بر افزایش گردش خون کمک زیادی به کاهش استرس میکند.
گیاهان دارویی: سالهاست که چندین گیاه دارویی به تنهایی و یا در ترکیب با مواد دیگر برای درمان کممویی یا ریزش مو مورد استفاده قرار میگیرد.
ترکیبات ژل مانند آلو ورا پس از قرار گرفتن روی پوست سر، آرامبخش پوست بوده و از آن در برابر عوامل زیانآور محافظت میکند. این گیاه سطح PH پوست سر را تعدیل بخشیده و باعث پاک شدن فولیکولهای مو از هرگونه آلودگی میشود.
مصرف روزانه چای رزماری نیز باعث تحریک رشد مو شده و مانع از ریزش آن میشود. تجربه ثابت کرده است، ماساژ دادن روزانه آب پیاز روی پوست سر باعث تحریک ترشح فولیکول مو شده و رشد موها را سرعت میبخشد. همچنین افزودن کمی حنا به نرمکننده باعث تقویت مو شده و از شکنندگی آن پیشگیری میکند.
فلفل قرمز حاوی ترکیباتی است که میزان گردش خون پوست را افزایش داده و نه تنها رشد مو را افزایش میدهد بلکه تأثیر بهسزایی در ترمیم موهای از دست رفته دارد.
چای سبز و چای گل «مریم گلی» نیز از نوشیدنیهایی است که باعث ترمیم فولیکول مو شده رشد موها را تسریع میکند.
گزنه، زنجبیل، اسطوخودوس، گلرنگ، آویشن، علف لیمو، گیاه باباآدم، گیاه دماسب و پنج انگشت نیز از گیاهان دارویی است که علاوه بر ترمیم فولیکولهای مو باعث تحریک رشد موها شده و از ریزش آن پیشگیری میکند.